İsrail ve Gazze’de esir takası hazırlığı

israil-ve-gazzede-esir-takasi-hazirligi-xcmx
İsrail hükümeti, bugün yaptığı açıklamada, Gazze’deki rehinelerin sabah erken saatlerde bırakılacağını duyurdu. Hükümet sözcüsü, “Yaşayan 20 rehinenin tek seferde, birlikte serbest bırakılmasını bekliyoruz” dedi.

Sözcü, canlı rehinelerin teslim alınmasının ardından hayatını kaybeden 28 rehinenin cansız bedenini de teslim almaya hazır olduklarını söyledi. Hükümet sözcüsü, tüm rehineler alındıktan sonra Filistinli tutukluların salıverileceğini sözlerine ekledi.

İsrail basını da rehinelerin saat 08.00’de Netzarim Koridoru’nda serbest bırakılacağını yazdı. Haberlere göre 2 saat sonra da hayatını kaybeden rehinelerin cenazeleri teslim edilecek. Rehinelerin ikinci grubu ise 10:00 itibariyle Han Yunus’tan teslim edilecek.

Rehinelerin aileleri de ellerinde İsrail bayraklarıyla yakınlarını bekliyor. Gazze’den başlayarak Re’im’de biten Netzarim Koridoru’ndan serbest bırakılan rehineler, aileleriyle buluşup evlerine dönecek.

Reuters, Hamas’ın rehineleri serbest bırakma karanın ardından İsrail’ın elindeki Filistinli mahkumları sabah erken saatlerde otobüslere bindirdiğini ve serbest bırakmaya hazırlandığını duyurdu.

İsrailli bir yetkili, Jerusalem Post’a yaptığı açıklamada, Hamas’ın tüm rehineleri serbest bırakacağını açıkladığını hatırlatarak sadece 20 rehinenin serbest bırakılmasının çelişki oluşturduğunu ileri sürdü.

Wall Street Journal’ın konuya yakın kaynaklara dayandırdığı haberine göre Hamas, 20 rehinenin hayatta olduğunu doğruladı.

Hamas, hayatta olan rehinelerin teslimi konusunda sorun olmadığını belirtirken, yaşamını yitirenlerin cesetlerinin bulunmasının zaman alabileceğini söylemişti.

Serbest bırakılacak İsrailli rehineler kim?

Hamas tarafından yayımlanan listeye göre bugün serbest bırakılacak esirler arasında Elkana Bohbot, Matan Angrest, Avinatan Or, Yosef-Haim Ohana, Alon Ohel, Evyatar Davud, Guy Gilboa-Dalal, Rom Braslavski ile ikiz kardeşler Gali ve Ziv Berman yer alıyor.

Listede ayrıca Eitan Mor, Segev Kalfon, Maxim Herkin, Eitan Horn, Bar Kupershtein, Omri Miran ile kardeşler David Cunio ve Ariel Cunio da bulunuyor.

İsrailli askerler Nimrod Cohen ve Matan Zangauker de listede yer alan isimler arasında.

İsrail, 1718 kişiyi serbest bırakacak

İsrail gazetesi Haaretz’in haberine göre, İsrailli bakanlar, ateşkes anlaşması kapsamında serbest bırakılması planlanan Filistinli mahkûmlar listesinde bazı değişiklikleri onayladı.

Habere göre, değişiklikler arasında daha önce serbest bırakılmış bir Filistinlinin listeden çıkarılması ve “ömür boyu hapis cezası almamış, Hamas ile bağlantılı iki kişinin” listeye eklenmesi yer alıyor.

Ayrıca listeden yedi çocuğun çıkarıldığı ve iki kadının eklendiği belirtildi.

Haaretz, daha önce 1.722 olarak belirlenen serbest bırakılacak Filistinli mahkûm sayısının 1.718’e düştüğünü aktardı.

Haberde, İsrailli yetkililerin işgal altındaki Batı Şeria’daki Filistinlileri, yakınlarının serbest bırakılmasını kutlamamaları konusunda uyardığı da belirtildi.

Bu arada Hamas, önde gelen Filistinli siyasetçi Mervan Barguti’nin serbest bırakılmasını talep etti; ancak İsrail’in bu talebe yanıt verip vermeyeceği henüz bilinmiyor.

İsrail tünelleri yok etmek istiyor

İsrail Savunma Bakanı Israel Katz,  bu sabah  X’te yaptığı paylaşımda,  rehinelerin geri dönmesinin ardından İsrail’in önceliğinin Hamas tünellerinin yıkımı olacağını söyledi.

Katz’ın paylaşımında, “Rehinelerin iadesi aşamasından sonra İsrail’in karşılaşacağı en büyük zorluk, Hamas’ın Gazze’deki tüm terör tünellerinin doğrudan İsrail Savunma Kuvvetleri tarafından ve ABD’nin liderliğinde ve gözetiminde oluşturulacak uluslararası mekanizma aracılığıyla imha edilmesi olacak. İsrail Savunma Kuvvetleri’ne bu görevi yerine getirmeye hazırlanmaları talimatını verdim.” ifadelerini kullandı.

Rehineler bırakılınca ateşkes devam edecek mi?

Cuma günü yürürlüğe giren anlaşmaya göre Hamas, İsrail’in tam olarak çekilmesi konusunda bir anlaşmaya varılmadan rehinelerini teslim etmeyi kabul etti. Hamas’tan iki Filistinli yetkili, bunun ABD başkanının anlaşmaya o kadar bağlı olması ve başarısız olmasına izin vermemesi nedeniyle riskli bir kumar olduğunu kabul etti.

Reuters’in haberine göre, Hamaslı yetkililerden biri, “Hamas liderlerinin oynadıkları kumarın ters tepebileceğinin farkında olduklarını.” söyledi. habere göre,  rehineler serbest bırakıldıktan sonra, ABD Başkanı Trump’ın ekibinin de yakından dahil olduğu 2025 yılı ocak ayındaki ateşkesin ardından olduğu gibi, İsrail’in askeri harekatına yeniden başlayabileceğinden korkuluyor.

Hamas yetkililerinden biri, Reuters’a yaptığı açıklamada, Trump’ın hevesinin konferans merkezinde “ağır” bir şekilde hissedildiğini söyledi.

Üst düzey bir ABD yetkilisi, Trump’ın maraton oturumu sırasında üç kez şahsen aradığını ve damadı Jared Kushner ile elçi Steve Witkoff’un İsrailli ve Katarlı müzakereciler arasında mekik dokuduğunu söyledi.

Planın diğer maddeleri konusunda nasıl bir yol izlenecek?

Hamas’ın 7 Ekim 2023’te İsrail’e saldırmasıyla başlayan savaşın sona ermesinin önünü açabilir ancak Trump’ın 20 maddelik Gazze planında öngörülen sonraki aşamaların gerçekleşeceğine dair bir kesinlik yok.

Ancak görüşmelere katılan iki Filistinli yetkili ve bir diğer kaynak, Trump’ın hem Katar saldırılarına hem de Haziran ayında İsrail’in İran’la 12 günlük savaşını sona erdiren ateşkese ilişkin tutumunun, Hamaslı müzakerecilere, ABD başkanının rehineler serbest bırakılır bırakılmaz İsrail’in yeniden savaşa başlamasına izin vermeyeceği konusunda güven verdiğini söyledi.

Konuya yakın Washington’daki bir kaynağa göre, Trump’ın danışmanları, Katar saldırısı nedeniyle Netanyahu’ya duyduğu öfkeyi, İsrail lideri Netanyahu’ya Gazze savaşını sona erdirmek için bir çerçeve kabul etmesi yönünde baskı yapmak amacıyla kullanma fırsatı gördüler.

Beyaz Saray’dan üst düzey bir yetkili, Körfez ülkeleriyle diplomatik ve ekonomik politikaları açısından önemli bağlar kuran Trump’ın Katar Emiri’ni bir dost olarak gördüğünü ve saldırı görüntülerinin televizyonda yayınlanmasından hoşlanmadığını belirterek, saldırıyı Arap dünyasını bir araya getiren önemli bir dönüm noktası olarak nitelendirdi.

Gazze’deki Filistinli bir yetkili, görüşmeler ve arabuluculuk çabaları hakkında yaptığı açıklamada, Trump’ın Katar’a bir daha İsrail saldırısı olmayacağı yönündeki kamuoyuna verdiği sözün, Hamas ve diğer bölgesel aktörlerin gözünde kendisine güvenilirlik kazandırdığını söyledi.
İsrail’deki Bar-Ilan Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölümü’nden Jonathan Reinhold, “Katar’a İsrail’in kendilerine bir daha saldırmayacağına dair güvenlik garantisi vermesi, Hamas’ın ateşkesin kalıcı olacağına olan güvenini artırdı.” dedi.